Akcje – są to papiery wartościowe, które mogą być notowane na giełdzie papierów wartościowych. Kupując akcje, inwestor staje się akcjonariuszem spółki akcyjnej lub komandytowo akcyjnej. Wyróżniamy kilka rodzajów akcji, np. akcje imienne, akcje na okaziciela, czy akcje gotówkowe. Dystrybucją i emisją akcji zajmują się licencjonowane firmy inwestycyjne takie jak domy Maklerskie czy Banki inwestycyjne. Akcje notowane są na giełdach papierów wartościowych, gdzie można je kupować i sprzedawać w zależności od sił podaży i popytu. Akcje mogą służyć również do finansowania przedsiębiorstwa. Wówczas inwestor może liczyć na wzrost wartości akcji oraz wypłatę dywidendy. Jeśli jesteś zainteresowany pozyskaniem finansowania dla swojego przedsiębiorstwa, zapoznaj się z naszą ofertą.
Akcja złota– akcja uprawniająca posiadacza do specjalnych przywilejów, umożliwiających wpływ na strategiczne decyzje przedsiębiorstwa. Stosowana albo jako akcja z prawem „weta”, by blokować uchwały na Walnym Zgromadzeniu, lub jako akcja „niema”, uprawniająca posiadacza do danej części zysku, niezależnie od zysków wypracowanych przez firmę. Bardzo często jest pozbawiona prawa głosu na Walnym Zgromadzeniu.
Prawa korporacyjne akcjonariuszy – umożliwiają posiadaczom kontrolę działań firmy poprzez możliwość wpłynięcia na jej strategię i wizję rozwoju. Są to:
• Bierne prawo głosu
• Prawo do uczestnictwa w WZ (Walnym Zgromadzeniu)
• Prawo żądania udzielenia informacji na WZ i poza nim
• Prawo do wystąpienia z powództwem o naprawienie szkody wyrządzonej spółce
Prawa majątkowe akcjonariuszy – umożliwiają posiadaczom zarówno czerpanie korzyści finansowych (dzięki zainwestowanym uprzednio środkom finansowym w akcje), jak i zachowanie stałej struktury akcjonariatu. Są to:
• Prawo do dywidendy, czyli do udziału w zysku spółki
• Prawo do udziału w podziale majątku spółki w przypadku jej likwidacji, po zaspokojeniu wierzycieli spółki
• Prawo poboru akcji nowej emisji, czyli ochrona pozycji i siły aktualnych akcjonariuszy rozumiana jako procent głosów na walnym zgromadzeniu.
Prawo do akcji – papier wartościowy, z którego wynika uprawnienie do otrzymania akcji nowej emisji spółki publicznej, powstające z chwilą dokonania przydziału tych akcji i wygasające z chwilą zarejestrowania akcji w KDPW (albo z dniem uprawomocnienia się postanowienia sądu rejonowego odmawiającego wpisu podwyższenia kapitału zakładowego do rejestru przedsiębiorców).
Prawo poboru – prawo pierwszeństwa objęcia nowych akcji w stosunku do liczby posiadanych akcji, którego celem jest prawo nabycia proporcjonalnie takiej samej liczby akcji, by zachować stosunek procentowy udziałów oraz ochrona praw starych akcjonariuszy.
Umowa blokady (lock – up agreement) – postanowienie wykluczające możliwość sprzedaży akcji przez właścicieli (osoby z wewnątrz spółki, wtajemniczeni pracownicy, insiderzy) przez dany okres. Celem jest ochrona akcjonariuszy zewnętrznych (często nowych) przed wzmożonymi (ewentualnymi) wyjściami inwestorów z inwestycji. Umowy te spotykane są zazwyczaj u nowego emitenta (w okresie pierwszej emisji publicznej).
Tag Along – prawa do współsprzedaży; przy negocjacji warunków sprzedaży pakietu akcji akcjonariusza większościowego (innemu podmiotowi), akcjonariusz mniejszościowy ma prawo sprzedaży na tych samych warunkach co akcjonariusz większościowy. Zapewnia większą płynność oraz ochronę mniejszych akcjonariuszy. Obowiązuje zazwyczaj w transakcjach spółek start-upowych, venture capital oraz private equity.
Drag along – postanowienie umowne, obligujące mniejszego akcjonariusza do sprzedaży pakietu akcji w sytuacji sprzedaży spółki przez akcjonariusza większościowego innemu podmiotowi. Klauzula zapewnia otrzymanie tych samych warunków transakcyjnych. Zapisy te zapewniają przejęcie firmy całkowicie, wykluczając mniejszych udziałowców.
Squeeze out – wyciśnięcie” akcjonariuszy mniejszościowych (przez większościowych) aby wyczyścić strukturę akcjonariatu tj. zmniejszyć rozdrobnienie i skład ilościowy akcjonariatu. Mechanizm stosowany przed transakcjami sprzedaży akcji albo kluczowych zmian w spółce. Może być to element wrogiego czyszczenia akcjonariatu spółki. W Polskich warunkach pojęcie to wymaga osiągnięcia przez maksymalnie pięciu akcjonariuszy większościowych 95% udziału kapitałowego w spółce. Następnie umożliwia im ogłoszenie przymusowego wykupu akcji (czyli posiadacze pozostałych, niecałych 5% akcji w obrocie, są zobligowani odsprzedać swoje akcje w całości akcjonariuszom większościowym.