W niniejszym artykule przedstawiono podstawowe informacje o obligacjach Skarbu Państwa oferowanych przez Ministerstwo Finansów dla klienta detalicznego. Oferowane obecnie obligacje porównano do benchmarku i wykazano dostępną możliwość podjęcia takich bądź innych decyzji inwestycyjnych. W drugiej części omówiono obligacyjne strategie inwestycyjne, jakie można stosować, inwestując w obligacje Skarbu Państwa (SP). Omówiono również przykłady podejścia do inwestowania w obligacje skarbu państwa zasady inwestowania w warunkach wysokiej inflacji. Jest to część bardziej „ścisła”, ale też z zamiarem praktycznego wykorzystania omawianych strategii. W ostatniej części krótko omówiono, na czym polegają różnice w inwestowaniu w obligacje skarbu państwa od inwestowania w inne instrumenty finansowe. W opracowaniu podano linki do uzupełniających artykułów, które pełniej pozwolą zrozumieć omawiane zagadnienia. Na koniec przedstawiono wnioski co do wyboru strategii – należy podkreślić, że dotyczą one Obligacji Skarbowych.

 

W jakie obligacje obecnie (przyp.1) możemy zainwestować na polskim rynku ?

 

Zakup obligacji Skarbu Państwa jest to pożyczenie pieniędzy polskiemu Rządowi na określonych warunkach. Emitentem tych obligacji jest Ministerstwo Finansów Rzeczypospolitej Polskiej. To bardzo ważna informacja, którą należy odczytywać, że obligacje te są gwarantowane przez Państwo.  A ponieważ z gzakładamy, że Państwo nie może zbankrutować, to uważa się je jako bezpieczną inwestycję – lokatę kapitału. Oczywiście, teoretycznie Państwo może zbankrutować, wówczas też założenie o gwarancji przestanie działać.

 

Historia zna wiele przypadków bankructwa państw. Niemniej jednak na obecną chwilę, uwzględniając międzynarodowy rating dla Polski, możemy przyjąć założenie, że obligacje emitowane przez Ministerstwo Finansów Rzeczypospolitej Polskiej są bezpieczne i gwarantowane w terminie do wykupu. To kolejne zastrzeżenie w terminie do wykupu jest bardzo ważne, o ile nie najważniejsze w całym procesie podejmowania decyzji o zakupie obligacji SP. Ponieważ może się okazać, że chcąc sprzedać niektóre obligacje wcześniej, nie uzyskamy stu procent zainwestowanych środków, a w niektórych przypadkach straty mogą być bardzo dotkliwe – nawet kilkadziesiąt procent. Uwzględniając zmienność stóp procentowych, inwestowanie w obligacje jest o wiele trudniejsze, niż się może wydawać. O wiele trudniejsze niż inwestowanie w akcje. Może to dziwić, ale tak niestety jest. Ogólnie, należałoby zacząć od precyzyjnego zdefiniowania takich zagadnień, jak inwestowanie, spekulacja, hedging, gra, gdyż podejście do zakupu jakiegokolwiek instrumentu finansowego powinno być zawsze celowe i rozpatrywane przez pryzmat świadomości co my tak naprawdę chcemy. Należy znać różnicę pomiędzy np. inwestowaniem a myśleniem, że się inwestuje, kiedy w istocie się spekuluje.

 

Obligacje skarbu państwa i oferowane przez nie stopy zwrotu są traktowane jako punkt odniesienia dla całej gospodarki i rynku kapitałowego. Obecnie dług Skarbu Państwa finansowany głównie poprzez emisje obligacji wynosi około 1 204 118 100 000 (ponad 1,2 biliona PLN) (przyp.2), co pokazuje skalę zadłużenia Skarbu Państwa. Obligacje Skarbu Państwa są zdematerializowanie (nie mają postaci papierowego dokumentu) i są zapisane na odpowiednich kontach w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych (to znaczy, że nawet jak byśmy zgubili dokument potwierdzający ich zakup to i tak łatwo możemy udowodnić fakt ich posiadania). Obligacje Skarbu Państwa są o wiele bardziej płynne w porównaniu do znacznie ograniczonej płynności obligacji korporacyjnych, a nawet komunalnych (gminnych).

 

 Rodzaje skarbowych papierów wartościowych

 

Wyróżnia się dwa rodzaje rządowych papierów wartościowych: dyskontowe i kuponowe. Różnią się one strukturą przepływów gotówkowych, co z kolei wpływa na ich ceny emisyjne. Kuponowe przynoszą okresowe płatności odsetek (co 6, 12 miesięcy) oraz zwrot nominału w dniu wykupu. W przypadku papierów dyskontowych występuje wyłącznie jedna płatność, dokonywana w dniu wykupu równa wartości nominalnej. Cena emisyjna instrumentów dyskontowych jest niższa od nominału, a dochód inwestora stanowi różnica pomiędzy nominałem a ceną emisyjną. W obrocie przyjęto, że papiery wartościowe w okresie do wykupu jednego roku emituje się jako instrumenty dyskontowe i nazywa bonami skarbowymi. Kiedy rządowi brakuje „chwilowo” pieniędzy, emituje takie bony, a mogą mieć one termin wykupu na 3 miesiące lub 12 miesięcy. Na rynku pierwotnym bony skarbowe sprzedawane są na przetargach organizowanych przez Ministerstwo Finansów za pośrednictwem NBP. Na rynku wtórnym bony skarbowe mogą być kupowane i sprzedawane za pośrednictwem banków. Czyli bony skarbowe to w zasadzie takie „obligacje” (przyp. 3) o terminie do 12 m. Następnie mamy już obligacje 2,3,4, 5,6,10,12,15,20,25-letnie, a nawet ciekawostka w obrocie (nie w Polsce) występują obligacje „wieczne” na przykład rząd danego kraju, emituje taki dług i „do końca świata” wypłaca odsetki, a nominał nigdy nie zostanie zwrócony. Tu kolejna ciekawostka, bo np. przy 5% (nie licząc inflacji) nominał zwraca się po 20 latach (przyp. 4), a potem to już tylko czysty zysk i np. tak teoretycznie od 1 mln PLN można by pobierać 50.000 PLN rocznie (4160 miesięcznie) przez wiele pokoleń – ale nie tylko teoretycznie, ponieważ taki mechanizm można stworzyć samemu, stosując odpowiednie strategie inwestowania w obligacje.

 

Przy czym większość (nie wszystkie- niektóre są oferowane tylko dla instytucji finansowych to tak zwane obligacje hurtowe) tych bonów i obligacji możemy kupić na rynku pierwotnym – bezpośrednio od rządu (banki prowadzą sprzedaż) – to może być dobry wybór lub na wtórnym np. na GPW wymaga to posiadania rachunku maklerskiego i „trochę” wiedzy i zaangażowania – to też może być dobry wybór, gdyż możemy sami zaoferować cenę i np. kupić taniej niż od rządu i zamiast np. 7% mieć np. 9%, możemy też zakupić obligacje na rynku wtórnym poprzez fundusze inwestycyjno – obligacyjne, wówczas należy mieć świadomość, że pobiorą one jeszcze prowizję. Aby zobrazować ogrom różnicy, posłużymy się przykładem – skrajnym, ale prawdziwym! Jeżeli ktoś kupił, fundusze obligacyjne w połowie 2021 (czy wciągu paru lat wcześniej) to np. w składzie portfela taki fundusz miał m.in. obligacje dwuletnie OK0724 (w nazwie była dwuletnia, ale rząd wyemitował ją jesienią 2021, czyli prawie trzyletnia).

 

Wówczas fundusz kupił ją za (nasze pieniądze), za około (sic!) 995 zł (przyp. 6) tak, tak za 2 lata i 10 miesięcy mamy dostać 1000 zł, czyli mieliśmy zarobić 5 zł (0,5%), ale jeszcze fundusz pobrał prowizję niedużą tylko 1% (10 zł), czyli w tym przypadku mamy dostać 995 – 10 + 5 = 990, a wpłaciliśmy 1000 i od razu można było się dowiedzieć, że dostaniemy 990 za ponad dwa lata. Jednak, w tak zwanym miedzy czasie stopy wzrosły z 0,1 do około 7% (przyp. 7) i ta obligacja teraz kosztuje obecnie 889 zł (przyp. 8). Czyli z 995 jest obecnie 889 (do wykupu będzie 1000 – więc o kapitał nie ma obaw). Na wyciągu zobaczymy, że mamy wycenę o około 13% niższą w tym „bezpiecznym i gwarantowanym funduszu obligacji skarbowych”. Wówczas myślimy, że nie można tak tego zostawić i wycofujemy środki, ze stratą w niecały rok 13%. W drugim przypadku inny inwestor kupił od nas te obligacje za 889 – dziś i za 18 m dostanie 1000, czyli 1000/889 = 1,1248 co daje 12,50% całkowitej stopy zwrotu za 18 miesięcy. Nie robiąc „nic”? Nie do końca- ponieważ należało o tym wiedzieć, a to już wymaga czasu, zaangażowania i wiedzy. Wykazana różnica jest spora i to tylko w skali 18M! – minus 13% na funduszach i +12,5% (ponad 25% różnicy) na tym samym instrumencie tj. obligacji skarbowej OK0724.

Jeżeli chodzi o czas do wykupu, to istnieje umowny podział na obligacje krótko, średnio i długo terminowe – umowny, ponieważ to inwestor sam decyduje, co jest dla niego krótkim, a co długim terminem. Tu znów ciekawostka np. w USA obligacje poniżej 10 lat to krótkoterminowe, 10-20 średnio, powyżej 20 długoterminowe. Z Polskiego doświadczenia wnika, że 5-lat dla inwestora to już może być długi termin.

Teraz przejdziemy do charakterystyki poszczególnych detalicznych obligacji skarbowych – aktualnie (listopad 2022) oferowanych przez Ministerstwo Finansów.

Dla praktycznego celu tego opracowania pod każdą omawianą obligacją SP będzie jej porównanie do benchmarku, czyli naszego wzoru obecnie jest nim obligacja 2-letnia OK0724 – wykup druga połowa lipca 2024 – obligacja notowana na GPW – płynna (jak na potrzeby Kowalskiego tzn. może kupić lub sprzedać tę obligację za kilka milionów złotych, czyli nawet sto kilkadziesiąt mln miesięcznie – to chyba bezpieczne założenie – ponieważ ta płynność np. dla funduszu już mogłaby być niewystarczająca). Czyli każdy może obecnie (listopad 2022) kupić tę obligację za 889 zł i dostanie za 18M 1000 zł, a więc w tym okresie zarobi 12,50% – całkowita stopa zwrotu – co 7,315% – średnio rocznie, ale co najważniejsze może się okazać, że będzie to zysk netto, jeżeli np. inwestor posiada rachunek maklerski i będzie mógł np. skompensować stratę np. na akcjach, ale to poboczny temat. W każdym razie listopad 2022 mamy „pewny” zysk 7,3% rocznie, z inwestycji możemy wyjść w każdej chwili, a i tak ostatecznie obligacja ta zostanie wykupiona w cenie nominalnej -1000 zł (w dniu wykupu). Ponieważ obligacja ta jest notowana na GPW, to możemy ja sprzedać w dowolnym momencie – plus narosłe odsetki – tak brzmi idealnie i tak jest – dlatego wszystkie obecnie oferowane Kowalskiemu przez rząd RP obligacje SP do tej obligacji będziemy porównywać.

Omawiając obligacje należy wspomnieć o duration,, dywersyfikacji i immunizacji (przyp. 9) odsyłamy tu do artykułów, które są istotnym dopełnieniem tego opracowania.

 

1. Trzymiesięczne oszczędnościowe obligacje skarbowe o oprocentowaniu stałym (symbol OTS).

 

Każda obligacja posiada swój symbol, określający rodzaj obligacji, miesiąc i rok wykupu (przyp. 10).

Obligacje trzymiesięczne sprzedawane w listopadzie 2022 r. to OTS0223, gdzie:

OTS to symbol obligacji (skrót od Oszczędnościowe Trzymiesięczne Stałoprocentowe),

02 – miesiąc wykupu (luty),

23 – rok wykupu (2023 r.).

Cechy obligacji trzymiesięcznych:

• są w ciągłej sprzedaży (co miesiąc nowa oferta),
• oprocentowanie wynosi 3,00% w skali roku,
• cena sprzedaży jest stała i wynosi 100 zł.

Wcześniejsze zakończenie oszczędzania:

W razie konieczności wcześniejszego zakończenia oszczędzania (przedterminowy wykup) można wycofać wpłacone pieniądze (zwrócić dowolną liczbę posiadanych obligacji). Ze względu na krótki termin zapadalności – 3 miesiące, klient, który będzie chciał wycofać oszczędności może to zrobić bez żadnych opłat – otrzyma całą wpłaconą kwotę – 100 zł za każdą sztukę zakupionych obligacji. W tym przypadku odsetki nie zostaną naliczone.

Gdzie? (przyp. 11)

• w oddziałach PKO Banku Polskiego w całym kraju,
• w Punktach Obsługi Klientów Biura Maklerskiego PKO BP,
• za pośrednictwem internetu pod adresem: www.zakup.obligacjeskarbowe.pl,
• za pośrednictwem telefonu pod numerami: 801 310 210 (opłata zgodna z taryfą operatora) lub (+48) 81 535 66 55.

Komentarz:

Porównanie do benchmarku 7,32% dla OK0724 – 3,00% w skali roku, czyli 0,75% kwartalnie dla OTS0223 – stan listopad 2022 to stosunkowo niska stopa zwrotu jak na obecną sytuację – inflacja około 17%.

 

2. Roczne oszczędnościowe obligacje skarbu państwa o oprocentowaniu zmiennym (symbol ROR).

 

Obligacje skarbu państwa roczne sprzedawane w listopadzie 2022 r. to ROR1123, gdzie:

ROR symbol obligacji (skrót od Roczne Oszczędnościowe Referencyjne),

11 – miesiąc wykupu (listopad),

23 – rok wykupu (2023 r.)

Cechy obligacji rocznych:

• są w ciągłej sprzedaży (co miesiąc nowa oferta);
• oprocentowanie jest zmienne. W pierwszym miesięcznym okresie odsetkowym oprocentowanie wynosi 6,75% w skali roku. W kolejnych miesięcznych okresach jest wyznaczane na podstawie stopy referencyjnej NBP i marży;
• wypłata odsetek co miesiąc;
• cena sprzedaży jest stała i wynosi 100 zł.

Wcześniejsze zakończenie oszczędzania:

• W razie konieczności wcześniejszego zakończenia oszczędzania (przedterminowy wykup) można wycofać wpłacone pieniądze (zwrócić dowolną liczbę posiadanych obligacji). W przypadku skorzystania z tej możliwości wartość narosłych odsetek zostanie pomniejszona o opłatę, której wysokość określona jest w liście emisyjnym danej obligacji. Opłata wynosi 0,50 zł od każdej obligacji rocznej.

 

Komentarz:

W porównaniu do benchmarku OK0724 – 7,23% vs 6,75% powstaje dylemat – wydaje się, że racjonalny inwestor nie ma wyboru. Jednak chcąc sprzedać wcześniej ROR1123 płacimy 0,5%, w przypadku OK nie ma opłaty – ale OK0724 możemy zakupić tylko poprzez rachunek maklerski – więc wygoda może zwyciężyć, ale kosztuje ponad 1% za rok. Pamiętajmy, że jeżeli zmieni się stopa referencyjna NBP to analogicznie zmieni się rentowność OK0724 tzn. że jeżeli zakupimy którąkolwiek z tych obligacji przyszła zmiana stóp procentowych będzie bez znaczenia.

 

3. Dwuletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe o oprocentowaniu zmiennym (symbol DOR).

 

Obligacje skarbu państwa dwuletnie sprzedawane w listopadzie 2022 r. to DOR1124, gdzie:

DOR symbol obligacji (skrót od Dwuletnie Oszczędnościowe Referencyjne),

11 – miesiąc wykupu (listopad),

24 – rok wykupu (2024 r.).

Cechy obligacji dwuletnich:

• są w ciągłej sprzedaży (co miesiąc nowa oferta)
• oprocentowanie jest zmienne. W pierwszym miesięcznym okresie odsetkowym oprocentowanie wynosi 6,85% w skali roku. W kolejnych miesięcznych okresach wyznaczane jest na podstawie stopy referencyjnej NBP i marży;
• wypłata odsetek co miesiąc;
• cena sprzedaży jest stała i wynosi 100 zł.

Wcześniejsze zakończenie oszczędzania.

W razie konieczności wcześniejszego zakończenia oszczędzania (przedterminowy wykup) można wycofać wpłacone pieniądze (zwrócić dowolną liczbę posiadanych obligacji). W przypadku skorzystania z tej możliwości, wartość narosłych odsetek zostanie pomniejszona o opłatę, której wysokość określona jest w liście emisyjnym danej obligacji. Opłata wynosi 0,70 zł od każdej obligacji dwuletniej.

 

Komentarz

W porównaniu do benchmarku OK0724 – 7,23% vs 6,85% tu też powstaje dylemat – wydaje się, że racjonalny inwestor nie ma wyboru. Jednak chcąc sprzedać wcześniej DOR1124 płacimy 0,7%, w przypadku OK nie ma opłaty – ale OK0724 możemy zakupić tylko poprzez rachunek maklerski – więc wygoda może zwyciężyć ale kosztuje już 1,2% za rok ( a to już 17,5% różnicy w całkowitym oprocentowaniu!). Pamiętajmy, że jeżeli zmieni się stopa referencyjna NBP to analogicznie zmieni się rentowność OK0724 tzn. że jeżeli zakupimy którąkolwiek z tych obligacji przyszła zmiana stóp procentowych będzie jest bez znaczenia.

 

4. Trzyletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe o oprocentowaniu stałym (symbol TOS).

 

Obligacje skarbu państwa trzyletnie sprzedawane w listopadzie 2022 r. to TOS1125, gdzie:

TOS to symbol obligacji (skrót od Trzyletnie Oszczędnościowe Stałoprocentowe),

11 – miesiąc wykupu (listopad),

25 – rok wykupu (2025 r.).

Cechy obligacji trzyletnich:

• są w ciągłej sprzedaży (co miesiąc nowa oferta),
• oprocentowanie wynosi 6.85% i jest stałe przez okres 3 lat,
• cena sprzedaży jest stała i wynosi 100 zł.

Wcześniejsze zakończenie oszczędzania.

W razie konieczności wcześniejszego zakończenia oszczędzania (przedterminowy wykup) można wycofać wpłacone pieniądze (zwrócić dowolną liczbę posiadanych obligacji). W przypadku skorzystania z tej możliwości, wartość narosłych odsetek zostanie pomniejszona o opłatę, której wysokość określona jest w liście emisyjnym danej obligacji. Dla serii zakupionych od 1 sierpnia 2022 r. opłata wynosi 0,70 zł od każdej obligacji trzyletniej. Opłata jest pobierana w pełnej wysokości (gdy wartość narosłych odsetek jest większa lub równa wartości opłaty) lub do wysokości narosłych odsetek (gdy wartość narosłych odsetek jest mniejsza od wartości opłaty).

 

Komentarz:

W porównaniu do benchmarku OK0724 – 7,23% vs 6,85% (stałe!) tu też powstaje dylemat – wydaje się, że racjonalny inwestor nadal spogląda na wyższą stopę zwrotu ale jest „ale”. Chcąc sprzedać wcześniej TOS1125 płacimy 0,7%, w przypadku OK nie ma opłaty – ale OK0724 możemy zakupić tylko poprzez rachunek maklerski – więc wygoda może zwyciężyć ale tu też kosztuje 1,2% za rok (17,5% różnicy w całkowitym oprocentowaniu!). Pamiętajmy, że jeżeli zmieni się stopa referencyjna NBP to zmieni się rentowność OK0724 ale „trzylatki” przyniosą stały dochód 6,85% i w przypadku zmiany stóp procentowych (UWAGA!) nie przez NBP ale przez „rynek” nadal OK0724 w ciągu 18M przyniosą wyższa stopą zwrotu. Następne 18M jest niewiadomą:

• w przypadku wzrostu stóp procentowych OKXXXX (nowa emisja) przyniesie wyższą stopę zwrotu niż TOS1125 (ponieważ obligacje OK zawsze odzwierciedlają aktualną stopę procentowa na rynku),
• w przypadku gdy za 18M stopy procentowe wyniosą poniżej 6% ( 6,85- 0,7 opłata) to trzylatki będą równe benchmarkowi OK i nadal OK będą „górą” dopiero stopy w granicach 5% (za 18M) spowodują „lepszą opłacalność” dla TOS – tu samemu należy określić prawdopodobieństwo.

 

5. Czteroletnie indeksowane oszczędnościowe obligacje skarbowe (symbol COI).

 

Każda obligacja posiada swój symbol, określający rodzaj obligacji, miesiąc i rok wykupu.

Obligacje czteroletnie sprzedawane w listopadzie 2022 r. to COI1126, gdzie:

COI to symbol obligacji (skrót od Czteroletnie Oszczędnościowe Indeksowane),

11 – miesiąc wykupu (listopad),

26 – rok wykupu (2026 r.).

Cechy obligacji skarbu państwa czteroletnich:

• są w ciągłej sprzedaży (co miesiąc nowa oferta),
• oprocentowanie jest zmienne. W pierwszym rocznym okresie odsetkowym wynosi 7,00%. W kolejnych rocznych okresach odsetkowych jest obliczane jako suma inflacji i marży odsetkowej (gwarantującej zysk powyżej inflacji),
• odsetki są wypłacane co roku,
• cena sprzedaży jest stała i wynosi 100 zł.

Wcześniejsze zakończenie oszczędzania.

W razie konieczności wcześniejszego zakończenia oszczędzania (przedterminowy wykup) można wycofać wpłacone pieniądze (zwrócić dowolną liczbę posiadanych obligacji). W przypadku skorzystania z tej możliwości, wartość narosłych odsetek zostanie pomniejszona o opłatę, której wysokość określona jest w liście emisyjnym danej obligacji. Dla serii zakupionych od 1 kwietnia 2015 r. opłata wynosi 0,70 zł od każdej obligacji czteroletniej.

 

Komentarz

W porównaniu do benchmarku OK0724 – zaczyna robić się ciekawie. Ale tu trzeba wszystko dokładnie zrozumieć – ponieważ – w pierwszym roku COI1126 minimalnie przegrywa – tylko 0,2% + 0,7% za wcześniejsze wyjście to daje 0,9%.

Natomiast pozostałe trzy lata wyglądają następująco:

1. Końcem 2023 – otrzymamy 7% ( a więc OK0724 – „wygra”)

2. Końcem 2024 – otrzymamy „inflację” (UWAGA średnią, a więc zwykle niższą niż czytamy w mediach) za 2023 (której nie znamy)+ 1% . Tu bardzo ważna uwaga – jeżeli myślimy, że dostaniemy te 17% inflacji za 2022 to się grubo mylimy za 2022 dostaniemy „tylko” 7%, a jeżeli w 2023 inflacja wyniesie X to, to X dostaniemy – patrz pkt.3.

3. – Końcem 2025 otrzymamy „inflację” za 2024(jw)+ 1% .

4. – Końcem 2026 otrzymamy „inflację” za 2025 (jw)+ 1% .

Jak widać nie jest łatwo – ponieważ nie znamy odsetek „aż” za 3 lata. Jeżeli średnia inflacja wyniesie w granicach 10% za 2023,2024,2025 to COI1126 mogą wygrać z benchmarkiem OKxxxx – ponieważ też obecnie nie wiemy jakie będzie oprocentowanie tych obligacji za 1,2,3, lata ale i tak wiemy bardzo dużo- będzie dokładnie takie jak stopa procentowa na rynku ( nie w NBP! – ta jest niższa niż rynkowa). Może się okazać, że za 1,2,3 lata będą lepszą inwestycją, ale dziś tego nie wiemy – i tu też samemu należy określić prawdopodobieństwo.

 

6. Emerytalne dziesięcioletnie oszczędnościowe obligacje skarbu państwa (symbol EDO).

 

Obligacje skarbu państwa dziesięcioletnie sprzedawane w listopadzie 2022 r. to EDO1132, gdzie:

EDO to symbol obligacji (skrót od Emerytalne Dziesięcioletnie Oszczędnościowe),

11 – miesiąc wykupu (listopad)

32 – rok wykupu (2032 r.).

Cechy obligacji skarbu państwa dziesięcioletnich:

• są w ciągłej sprzedaży (co miesiąc nowa oferta)
• oprocentowanie jest zmienne. W pierwszym rocznym okresie odsetkowym wynosi 7,25%. W kolejnych rocznych okresach odsetkowych jest obliczane jako suma inflacji i marży odsetkowej,
• cena sprzedaży jest stała i wynosi 100 zł.

W razie konieczności wcześniejszego zakończenia oszczędzania (przedterminowy wykup) można wycofać wpłacone pieniądze (zwrócić dowolną liczbę posiadanych obligacji). W przypadku skorzystania z tej możliwości, wartość narosłych odsetek zostanie pomniejszona o opłatę, która wynosi 2,00 zł od każdej obligacji dziesięcioletniej. Opłata jest pobierana w pełnej wysokości (gdy wartość narosłych odsetek jest większa od wartości opłaty) lub do wysokości narosłych odsetek (gdy wartość narosłych odsetek jest mniejsza od wartości opłaty).

Komentarz

W porównaniu do benchmarku OK0724 – zaczyna robić się naprawdę ciekawie. Tu też należy wszystko dokładnie zrozumieć – ponieważ -„pułapka myślenia”, że będą oprocentowane na 17%, bo taka inflacja nadal obowiązuje, tak jak w przypadku obligacji czteroletnich. (nie będą)

W pierwszym roku EDO1132 jest na równi z brenchmarkiem OK0724 (chyba że będziemy ją sprzedawać w pierwszym roku. Wówczas – koszt to 2% – ale motywacja do zakupu obligacji dziesięcioletnich, chyba nie zakłada sprzedaży ich w pierwszym roku?).

W przypadku EDO1132 „wiem, że nic nie wiem” – ta niepewność może być dla niektórych nie do zniesienia. Wiemy tylko ile zarobimy w pierwszym, no i może w drugim roku, następne lata są niewiadomą. Jeżeli inflacja będzie spadać to na rynku z dużym prawdopodobieństwem będą pojawiać się ciekawe alternatywy – choćby krótkoterminowe OKxxxx, które zawsze możemy „rolować”, natomiast jeżeli wysoka inflacja będzie się utrzymywać przez najbliższe lata to może to być całkiem przyjazna inwestycja.

Wybór obligacji dziesięcioletnich zależy głównie od motywacji – jeżeli nasza perspektywa czasowa jest dłuższa to jest to „poważny kandydat” do miejsca w portfelu. Tak teoretycznie i tylko poglądowo – gdyby średnia inflacja przez 10 lat wyniosła „tylko” 8,75%+1,25% marży, to inwestując dziś np. 100.000 za 10 lat mamy: 100.000 * 1,1^10 = 259.374.

 

7. Rodzinne sześcioletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe (symbol ROS).

 

Obligacje sześcioletnie sprzedawane w listopadzie 2022 r. to ROS1128, gdzie:

ROS to symbol obligacji (skrót od Rodzinne Oszczędnościowe Sześcioletnie),

11 – miesiąc wykupu (listopad),

28 – rok wykupu (2028 r.).

Cechy rodzinnych obligacji skarbu państwa sześcioletnich:

• są w ciągłej sprzedaży (co miesiąc nowa oferta),
• oprocentowanie jest zmienne. W pierwszym rocznym okresie odsetkowym wynosi 7,20%. W kolejnych rocznych okresach odsetkowych jest obliczane jako suma inflacji i marży odsetkowej w wysokości 1,50% (gwarantującej zysk powyżej inflacji),
• cena sprzedaży jest stała i wynosi 100 zł,
• odsetki są kapitalizowane (co znacznie zwiększa zyskowność) i wypłacane w dniu wykupu.

Wcześniejsze zakończenie oszczędzania.

W razie konieczności wcześniejszego zakończenia oszczędzania (przedterminowy wykup) można wycofać wpłacone pieniądze (zwrócić dowolną liczbę posiadanych obligacji). W przypadku skorzystania z tej możliwości, wartość narosłych odsetek zostanie pomniejszona o opłatę, która wynosi 0,70 zł od każdej obligacji sześcioletniej. Opłata jest pobierana w pełnej wysokości (gdy wartość narosłych odsetek jest większa od wartości opłaty) lub do wysokości narosłych odsetek (gdy wartość narosłych odsetek jest mniejsza od wartości opłaty).

Komentarz

W przypadku obligacji sześcioletnich większość wygląda bardzo podobnie jak przy 10-latkach – z jednym „małym ale” – pamiętajmy, że odsetki są kapitalizowane i wypłacane na końcu.

To dobrze, ponieważ nie można ich przejeść i to źle, ponieważ nie można z nich skorzystać przez 6 lat. Oraz z drugim „bardzo dużym ale” przeznaczone są wyłącznie dla beneficjentów programu „Rodzina 500 plus”, dlatego grono potencjalnych klientów zostało dramatycznie ograniczone.

 

8. Rodzinne dwunastoletnie oszczędnościowe obligacje skarbu (symbol ROD).

 

Obligacje dwunastoletnie sprzedawane w listopadzie 2022 r. to ROD1134, gdzie:

ROD to symbol obligacji (skrót od Rodzinne Oszczędnościowe Dwunastoletnie),

11 – miesiąc wykupu (listopad),

34 – rok wykupu (2034 r.).

Cechy rodzinnych obligacji dwunastoletnich:

• są w ciągłej sprzedaży (co miesiąc nowa oferta),
• oprocentowanie jest zmienne. W pierwszym rocznym okresie odsetkowym wynosi 7,50%. W kolejnych rocznych okresach odsetkowych jest obliczane jako suma inflacji i marży odsetkowej w wysokości 1,75% (gwarantującej zysk powyżej inflacji),
• cena sprzedaży jest stała i wynosi 100 zł.
• odsetki są kapitalizowane (co znacznie zwiększa zyskowność) i wypłacane w dniu wykupu.

Wcześniejsze zakończenie oszczędzania

W razie konieczności wcześniejszego zakończenia oszczędzania (przedterminowy wykup) można wycofać wpłacone pieniądze (zwrócić dowolną liczbę posiadanych obligacji). W przypadku skorzystania z tej możliwości, wartość narosłych odsetek zostanie pomniejszona o opłatę, która wynosi 2,00 zł od każdej obligacji dwunastoletniej. Opłata jest pobierana w pełnej wysokości (gdy wartość narosłych odsetek jest większa od wartości opłaty) lub do wysokości narosłych odsetek (gdy wartość narosłych odsetek jest mniejsza od wartości opłaty).

 

W przypadku obligacji dwunastoletnich większość wygląda bardzo podobn

Komentarz

ie jak przy sześcio i dziesięcioletnich. Z jednym tym samym „małym ale” – pamiętajmy, że odsetki są kapitalizowane i wypłacane na końcu. Oraz z drugim „bardzo dużym ale” przeznaczone są wyłącznie dla beneficjentów programu „Rodzina 500 plus”.

I tak jak w przypadku 6-latek – jeżeli chodzi o kapitalizację to dobrze, ponieważ nie można ich przejeść i to źle (bardzo),ie można z nich skorzystać przez 12 lat!. Jeżeli chodzi o „500+” to grono potencjalnych klientów tych walorów zostało dramatycznie ograniczone.

 

Podsumowanie

Jak widać, oferta obligacji Skarbu Państwa jest całkiem ciekawa. Każdy Kowalski posiadający środki, powinien znaleźć coś dla siebie. Można też przypuszczać, że rząd będący przecież graczem na rynku będzie zmuszony do podwyższania oprocentowania na bieżąco, dlatego też Kowalski ma twardy orzech do zgryzienia. Bardzo mocnym argumentem „ZA” jest możliwość nisko kosztowego wyjścia z inwestycji, a więc mamy płynność – bezcenną na rynku, bo oznacza, że jak kupimy dziesięcioletnie obligacje skarbu państwa, to możemy korzystać z pewnego zysku w długim terminie, ale jak zdecydujemy, aby zakończyć inwestycje wcześniej, to możemy to zrobić po bardzo niskich kosztach. Rząd gwarantuje odkup – to tak zwana opcja put i w tym przypadku jest dużo warta. Jest to sytuacja komfortowa i niespotykana od dziesięcioleci na świecie, a w Polsce do tej pory nigdy! Wygrywa z ofertą funduszy obligacyjnych na następne długie lata, gdzie płynność jest niska i fundusze chcąc sprzedawać obligacje, zmuszone są obniżyć ich cenę.

Jest zatem z czego wybierać, przede wszystkim należy pamiętać, że mamy dostępny benchmark OK0724 dostępny i płynny na 2 lata na 7,3% rocznie,(12,5% do wykupu)i możemy go bez przeszkód „rolować w nieskończoność”- pamiętając jednocześnie , że OK0724 i następne OKXXXX – są płynne, dają pewny zysk do wykupu WIBOR 1Y + premia jaką nam się uda uzyskać kupując taniej – i do tych obligacji wygodnie jest wszystko porównywać. Należy pamiętać, że obligacje indeksowane inflacją dopiero w drugim roku „liczą inflacje”, a wiec w 2024 dostaniemy inflacje za 2023, w 2025 za 2024, a ta jaka wówczas będzie – tego nie wiemy? Wybór zależy od nas.

Z drugiej strony z oferty rządowej mamy:

1. Obligacje 3M OTS na 3,0% – obecnie to stosunkowo niskie oprocentowanie.

2. Roczne oszczędnościowe obligacje skarbowe o oprocentowaniu zmiennym (symbol ROR). W porównaniu do benchmarku OK0724 – 7,23% vs 6,75% powstaje dylemat. Wydaje się, że racjonalny inwestor nie ma wyboru…

3. Dwuletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe o oprocentowaniu zmiennym (stopą referencyjna NBP – symbol DOR). W porównaniu do benchmarku OK0724 – 7,23% vs 6,85% tu też powstaje dylemat. Wydaje się, że racjonalny inwestor tu też nie ma wyboru. (ale musi mieć rachunek maklerski do zakupu OK0724).

4. Trzyletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe o oprocentowaniu stałym – 6,85% (symbol TOS). Wydaje się, że racjonalny inwestor nadal spogląda na wyższą stopę zwrotu z OK0724 – 7,3% rocznie (12,5% do wykupu).

5. Czteroletnie indeksowane oszczędnościowe obligacje skarbowe (symbol COI). Oprocentowanie jest zmienne. W pierwszym rocznym okresie odsetkowym wynosi 7,00%. W kolejnych rocznych okresach odsetkowych jest obliczane jako suma inflacji i marży. Może się okazać, że za 1,2,3 lata OKXXXX będą lepszą inwestycją, ale dziś tego nie wiemy – i tu samemu należy określić prawdopodobieństwo. (pamiętajmy o „pułapce inflacji” oprocentowanie – dopiero w 2024 jest liczone z inflacji 2023 – nie dostaniemy tych 17% z 2022!!!)

6. Emerytalne dziesięcioletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe (symbol EDO). Oprocentowanie jest zmienne. W pierwszym rocznym okresie odsetkowym wynosi 7,25%. Tu też należy wszystko dokładnie zrozumieć – ponieważ -„pułapka myślenia”, że będą oprocentowane na 17%, bo taka jest inflacja. Nadal obowiązuje tak jak w przypadku czteroletnich.

7. Rodzinne sześcioletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe (symbol ROS). W pierwszym rocznym okresie odsetkowym wynosi 7,20%. W kolejnych rocznych okresach odsetkowych jest obliczane jako suma inflacji i marży odsetkowej w wysokości 1,50% – wnioski podobne jak w pkt. 5 i 6.

8. Rodzinne dwunastoletnie oszczędnościowe obligacje skarbowe (symbol ROD). Oprocentowanie jest zmienne. W pierwszym rocznym okresie odsetkowym wynosi 7,50%. W kolejnych rocznych okresach odsetkowych jest obliczane jako suma inflacji i marży odsetkowej w wysokości 1,75% – wnioski jak w pkt. 7.

 

Opracował:

Ryszard Żabiński

Doradca Inwestycyjny, CIIA

Prosper Capital Dom Maklerski S.A.

 

Więcej artykułów znajdziecie Państwo w poniższym linku: https://www.pcdm.pl/artykuly-eksperckie/

Przypisy:

* Jest to pierwsza część artykułu w drugiej części będą przedstawione – obligacyjne strategie inwestycyjne.

1. Listopad 2022
2. https://www.gov.pl/web/finanse/zadluzenie-skarbu-panstwa. Jest to oficjalna wielkość podana przez Ministerstwo Finansów – jednak z bardzo dużym prawdopodobieństwem wiemy, że istnieje też zadłużenie „poza budżetowe” różnie szacowane, przez różne instytucje na około kilkanaście procent więcej – ale tu przyjmijmy oficjalne dane MF na dzień 01.09.2022.
3. https://www.gov.pl/web/finanse/zadluzenie-skarbu-panstwa. Jest to oficjalna wielkość podana przez Ministerstwo Finansów – jednak z bardzo dużym prawdopodobieństwem wiemy, że istnieje też zadłużenie „poza budżetowe” różnie szacowane, przez różne instytucje na około kilkanaście procent więcej – ale tu przyjmijmy oficjalne dane MF na dzień 01.09.2022.
4. Nie należy komplikować ale w Polsce są też 3-miesięczne obligacje stałoprocentowe i 12 miesięczne premiowe opis ich jest zawarty w opracowaniu.

5. 5% od nominału 100 to 5 x 20 lat = 100 i następuje zwrot pierwotnej zainwestowanej kwoty.

6. Cena zakupu mogła być nieco inna i wynikać z aktualnych notowań, natomiast chodzi tu o istotę, że te obligacje dawały od początku zysk pomiędzy 0,50- 1% w ciągu dwóch lat i cena 995, czy 990 czy nawet 980 nie zmienia istoty.

7. Listopad 2022

8. (100/88,9)-1*100%= 12,48% w okresie 18 miesięcy a więc 7,315% rocznie (rentowność)

9. https://www.pcdm.pl/duration-groznie-brzmi-i-tak-tez-jest,

   https://www.pcdm.pl/dywersyfikacja-a-roznorodnosc-to-jak-befsztyk-tatarski-a-befsztyk-z-podgardla-artykul-ekspercki,

   https://www.pcdm.pl/obligacja-jak-dziala-immunizacja-jak-ograniczyc-ryzyko-rynkowe-artykul-ekspercki-2/,

   https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:6996006637920485376/9.

10. dotyczy wszystkich przedstawionych obligacji SP.

11. 11. dotyczy wszystkich przedstawionych obligacji SP.

Zobacz podobne: