6 lipca 2022
Rynek alkoholi premium na świecie i w Polsce – artykuł ekspercki
Wydarzenia z okresu pandemii odcisnęły piętno na rynku alkoholi, poprzez zmianę nawyków żywieniowych i zakupowych konsumentów. Rok 2021 był jeszcze rokiem pełnym turbulencji, blokad handlu i gospodarek. Natomiast rok 2022 jest już oczekiwanym czasem na rozkwit i wyzwolenie stłumionego popytu, w zmienionym krajobrazie kreowanym przez konsumentów o rozwiniętych potrzebach, wartościach i sposobie myślenia. Z przyjemnością przedstawiamy Państwu przegląd rynku alkoholi i alkoholi premium, zarówno w ujęciu globalnym, jak i krajowym.
Rynek napojów alkoholowych – ujęcie globalne
Wraz z nadejściem COVID-19 rynek napojów alkoholowych został poważnie dotknięty, głównie z powodu zamknięcia specjalistycznych sklepów, barów, pubów i restauracji. Jednakże, firmy są świadkami skoku sprzedaży alkoholu za pośrednictwem innych kanałów, niż sprzedaż w lokalu (ta konsumpcja wewnętrzna była jednym z czynników napędzających rynek do utrzymania się podczas pandemii). W perspektywie kilku lat, za czynniki napędzające wzrost globalnej konsumpcji wymienia się wzrost populacji osób z przedziału wiekowego 18-25 lat (zwłaszcza w krajach rozwijających się), wysoki dochód rozporządzalny oraz kreowany popyt na produkty premium. Przewiduje się, że rynek napojów alkoholowych odnotuje CAGR na poziomie 3,4% w okresie prognozy, 2022 – 2027*.1
Wykres 1. Wolumen globalnej sprzedaży alkoholu w podziale na poszczególne kategorie w okresie historycznym i prognozowanym 2012-2025.
Źródło:statistica.com, https://www.statista.com/outlook/cmo/alcoholic-drinks/worldwide
Wykres 2.Średni wolumen per capita spożytego alkoholu w skali globalnej poszczególnych kategorii alkoholi w okresie historycznym i prognozowanym 2012-2025.
Źródło: statistica.com, https://www.statista.com/outlook/cmo/alcoholic-drinks/worldwide
Trendy na rynku alkoholowym w roku 2022
Głównym trendem wyróżnianym przez analityków*2 jest premiumizacja. Wskazywana jest zwiększona chęć próbowania nowych produktów w porównaniu do lat ubiegłych, z ukierunkowaniem na odkrywanie wyjątkowych, wysokojakościowych produktów. Podstawą do tego trendu jest wzrost świadomości zdrowotnej wśród ludzi, gdzie produkty bazują na naturalnych i funkcjonalnych składnikach. Napoje alkoholowe premium odnotowały znaczne wzrosty sprzedaży, zwłaszcza wysokiej jakości wina i whisky. Według Rady Distilled Spirits, rynek alkoholi premium odnotował w 2020 roku wzrost o 9% w Stanach Zjednoczonych. Doprowadziło to do wzrostu popytu na whisky premium i super premium. Z kolei według badania Bacardi Global Brand Ambassador 2021*, 50% barmanów na całym świecie zgłasza, że ich klienci piją więcej napoi premium. Stanowi to ewolucję wśród bywalców barów od początku pandemii. Badanie konsumenckie Bacardi 2021 pokazuje, że 75% ludzi w Stanach Zjednoczonych wskazuje, że wysokiej jakości koktajle są ważne dla nich podczas, gdy 50% konsumentów alkoholu w Indiach i Meksyku oraz 30% w Wielkiej Brytanii i Brazylii planuje pić więcej koktajli premium w 2022 roku.
Rys. 1:Top 10 alkoholi, które klienci zamierzają skonsumować w ciągu nadchodzącego roku.
Źródło: Bacardi Consumer Survey 2021
Kolejnym ciekawym trendem, w stronę którego zwracają się konsumenci, to produkty bezalkoholowe i niskoalkoholowe (cechują się wyższą akceptowalnością, czy kreują nową modę/styl życia). Ci konsumenci są określani jako „zastępczy” – w zależności od okazji, rezygnują z napojów „pełnowartościowych”, wybierając produkt alternatywny. By wzbogacić trunki bezalkoholowe, kreowana jest również linia produktów poprawiających nastrój – napoje funkcjonalne. Mogą zawierać CBD, nootropiki i adaptogeny – w ten sposób łagodzą stres i są kierowane do konsumentów dbających o zdrowie. Kilka produktów zostało już wprowadzonych na rynek, w tym Recess, woda nasycona konopiami i adaptogenami, Kin Euphorics, która zawiera adaptogeny, środki nootropowe i botaniczne (i została założona przez supermodelkę Bellę Hadid) oraz HOP WTR, wypełniona chmielem, bezalkoholowa woda gazowana parzona z adaptogenami. Zgłaszane efekty tych produktów są różne, ale często wiążą się z relaksacją i poprawą nastroju*.3 Optymistyczne są prognozy dla dodatku CBD (organiczny związek chemiczny z grupy kannabinoidów, występujący w konopiach ) – przewiduje się, że w obliczu kryzysu COVID-19 światowy rynek napojów konopnych szacowany na 1 mld USD w 2022 r. osiągnie zrewidowaną wielkość 2 mld USD do 2026 r., co oznacza wzrost o 16,9% w analizowanym okresie .*4
Trendem sprzedażowym będzie kanał online – alkoholowy ecommerce. Szacuje się, że w pandemii doświadczyliśmy transformacji cyfrowej, która normalnie zajęłaby kilka lat. To przyspieszenie, w połączeniu ze wzrostem konsumentów tworzących koktajle w domu, przyspieszyło sprzedaż alkoholi online i zwrócił uwagę na erę e-commerce.
Wykres 3: Udział w globalnej sprzedaży napojów alkoholowych w kanałach: online i offline w okresie historycznym i prognozowanym 2017-2025.
Źródło: statistica.com, https://www.statista.com/outlook/cmo/alcoholic-drinks/worldwide
Branża alkoholowa w Polsce
Wartość rynku alkoholi w Polsce szacowana jest na ok. 40 mld zł. Prawie połowa generowana jest przez segment piwa. Wódka to z kolei 13 mld zł. W porównaniu do tych liczb wino ma zdecydowanie mniejsze udziały, ale kwota 3,5 mld zł jest znaczną wartością rynkową. Kategoria alkoholi w Polsce w ostatnim roku urosła wartościowo o 2,5%. Tempo jest wolniejsze niż w 2020 roku, kiedy to odnotowano 7% wzrostu. Odwrotnie wygląda sytuacja w kontekście wolumenu transakcji. Zmniejszył się on bowiem o 3,9% względem 2020 roku sugerując wzrost cen produktów oraz przesuwanie się sprzedaży w kierunku kategorii lepszych jakościowo. Spadek wolumenowy sterowany jest głównie przez największe kategorie w koszyku: piwo oraz wódkę. „Przyglądając się poszczególnym kategoriom w ramach koszyka alkoholowego można zaobserwować, że to alkohole mocne (z wyjątkiem wódki i brandy) są motorem, dzięki któremu sprzedaż wolumenowa pnie się w górę – nie są one jednak w stanie odwrócić trendu całego koszyka, który sterowany jest przez dwie największe kategorie – kolejno piwo (86,1% Volume Market Share) oraz wódka (7,1% VMS). Z perspektywy wzrostów wolumenowych wybijają się 3 kategorie, które rosną dwucyfrowo: jest to rum (+18,9% 2021 r. vs 2020 r.), wina aromatyzowane i owocowe (+18,7% 2021 r. vs 2020 r.) oraz gin (+11,6% 2021 r. vs 2020 r.)” – wskazuje Artur Sobierajczyk, Insight Analyst w NielsenIQ.
Wykres 4.:Spożycie w litrach na jednego mieszkańca poszczególnych rodzajów alkoholi na przestrzeni lat (1992-2020) oraz udział w całkowitym spożyciu alkoholu poszczególnych rodzajów alkoholu w 2020 roku w Polsce.
Źródło: Opracowanie własne, statystyki (parpa.pl)
Wzrost akcyzy na niektóre alkohole od 1 stycznia 2022
Pod koniec ubiegłego roku zostały przegłosowane przepisy dotyczące podwyżki akcyzy na alkohole mocne. Od początku br. akcyza na trunki wysokoprocentowe wzrosła. Założeniem tych przepisów były działania prozdrowotne, ograniczenie nadużywania alkoholu. Nowe przepisy zakładają tzw. „podwyżkę kroczącą”. Założenie jest takie, że stawka akcyzy ma wzrosnąć o 10% od najbliższego roku, a w latach 2023-2027 – każdego roku o kolejne 5%. Finalnie za 6 lat wzrost podatku wyniesie kilkadziesiąt procent. To oznacza, że przeciętna półlitrowa butelka wódki będzie kosztowała w granicach 50 zł za sztukę .*5
Przeciwnicy jednak wskazują, iż „podwyżka akcyzy w szczególności w przypadku branży spirytusowej, czyli alkoholi mocnych, ma niezwykle istotny aspekt w zakresie czarnego rynku. Każdy wzrost kosztów czy cen produktu finalnego na półce, tego oficjalnego, legalnego produktu, powoduje aktywizację szarej strefy, którą tak naprawdę można nazwać czarnym rynkiem. To oznacza, że w tym momencie szara strefa będzie bardzo mocno zaktywizowana, a to jest duża obawa i niebezpieczeństwo zarówno dla budżetu państwa, nie tylko dla naszej branży, ale przede wszystkim dla zdrowia Polaków, dlatego, że nie wiemy z jakich źródeł będzie pochodził ten alkohol, który będzie sprzedawany nielegalnie” – komentuje Witold Włodarczyk, prezes Związku Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy.
Wyzwania dla branży to, oprócz wzrostu akcyzy, opłata cukrowa i podatek od małych pojemności alkoholi. Nie bez znaczenia są również czynniki makroekonomiczne, takie jak inflacja, która ma bezpośrednie przełożenia na koszty produkcji (wzrost kosztów surowców (głównie zboża: pszenica, żyto), do którego również przyczynia się sytuacja na Ukrainie oraz drożejące surowce energetyczne (paliwa), które odzwierciedlają się w kosztach transportu).
Podsumowując, perspektywy dla branży są kreowane poprzez nowe nawyki żywieniowe i zakupowe konsumentów, zarówno w ujęciu globalnym, jak i krajowym. Oczekuje się kontynuacji rozwoju branży alkoholi, gdzie za główny generator wzrostu będzie uznawany trend premiumizacji (nacisk na alkohole o wysokiej jakości). Zagrożenia dla tego rynku będą stanowić podwyżki akcyzy (rynek krajowy) oraz wyzwania makroekonomiczne: inflacja, wzrost kosztów surowców (ujęcie globalne).
Podsumowując, rynek nieruchomości komercyjnych ogółem wraca do sytuacji sprzed pandemii. Są na nim zwycięzcy (sektor logistyczny, dyskonty i małe retail parki), których udział w rynku rośnie, zastępując miejsce hipermarketów. Za zagrożenie dla retail parków można wskazać sektor e-commerce, jednak nie przeszkodził on utrzymać dodatnią dynamikę sprzedaży detalicznej w kanale offline. Za dobrą wiadomość dla całego sektora handlowego w kanale offline jest zniesienie stanu epidemii w Polsce w związku z rozprzestrzenianiem koronawirusa (od 16 maja zastąpiony przez stan zagrożenia epidemicznego). Chociaż wiele przepisów ustawy, które obowiązują obecnie, będą nadal obowiązywać, to taki komunikat zmniejsza awersję do ryzyka potencjalnych wynajmujących, inwestorów i klientów.
Opracowanie
Karolina Lenda
Analityk Inwestycyjny
Prosper Capital Dom Maklerski
1* Alcoholic Beverages Market – Growth, Trends, COVID-19 Impact, and Forecasts (2022 – 2027), Mordor Intelligence, April 2022
2* Key Trends Driving the Global Benerage Alcohol Industry in 2022 – IWSR, Global Premium Alcohol Market – Forecasts from 2022 to 2027 – Knowledge Sourcing Intelligence LLP, Alcoholic Beverages Market – Growth, Trends.
3* COVID-19 Impact, and Forecasts (2022 – 2027) – Mordor Intelligence.
4* Bacardi, Coctail Trends Report 2021
6* https://pl.wikipedia.org/wiki/Kannabidiol
7* Global Industry Analysts Inc., (GIA), “Cannabis Beverages – Global Market Trajectory & Analytics”, Edition: 9; Released: February 2022
9* NielsenIQ, Panel Handlu Detalicznego, rynek: Cała Polska (Food), okresy dwunastomiesięczne: grudzień 2019-listopad 2020, grudzień 2020-listopad 2021, fakty: sprzedaż wartościowa w PLN, sprzedaż wolumenowa w litrach; udziały wolumenowe i wartościowe do całej kategorii alkoholi; kategorie: Piwo, Cydr, Gotowe napoje alkoholowe, Brandy, Rum, Gin, Tequila, Wódka, Whisky, Wina owocowe I aromatyzowane, Wino Deserowe, Likier, Wino musujące, Wino stołowe, Vermouth.
10* https://hurtidetal.pl/article/art_id,35564-60/rynek-alkoholi-w-polsce/
