Ma Huateng – twórca potęgi Tencent – artykuł ekspercki

 
Ma Huateng, zwany też Pony Ma, stoi na czele Tencent Holding – spółki mającej siedzibę w chińskim Shenzhen, powstałej w 1998 roku. W ciągu nieco ponad 23 lat działalności Tencent stał się jednym z największych przedsiębiorstw internetowych na świecie. Flagowym produktem spółki jest mobilna aplikacja WeChat, która posiada ponad 1,2 miliarda aktywnych użytkowników miesięcznie. Tencent prowadzi działalność inwestycyjną obejmując udziały w spółkach będących na wczesnym etapie rozwoju, działających zarówno w Chinach, jak i poza ich granicami. Poznaj historię Pony Ma, uznawanego za jednego z najbardziej utalentowanych managerów współczesnych czasów.
 
 

 
W przeciwieństwie do lidera innej potężnej chińskiej spółki – Jacka Ma z Alibaby – Pony Ma nie pojawia się często w mediach. Nie opowiada też zbyt wiele o działalności spółki Tencent, próbując ukryć jej monopolistyczny charakter i przedstawiać ją jako jedną z wielu spółek na konkurencyjnym rynku. Podobnie czynią też m.in. władze Google’a. Jednak Tencent istotnie wyróżnia się wśród konkurencji. Spółka funkcjonuje można powiedzieć na dwóch nogach: jako gigant internetowo-technologiczny oraz wehikuł inwestycyjny.

 
Ma Huateng urodził się 29 października 1971 roku w Dongfang, w prowincji Hainan w Chinach. Jego ojciec był zarządcą portu w Shenzhen. Ma studiował informatykę na Uniwersytecie w Shenzhen, gdzie w 1993 roku uzyskał tytuł licencjata. Po ukończeniu studiów rozpoczął karierę jako programista w firmie China Motion Telecom Development, znanej z tworzenia oprogramowania do pagerów. Zarabiał tam podobno 176 USD (12 891 Rs) miesięcznie. Po odejściu z CMMobile, Ma znalazł pracę w Shenzhen Runxun Communications. Pracował tam w dziale badań i rozwoju usług telefonii internetowej, po czym w wieku 27 lat wraz z kilkoma przyjaciółmi założył (1998 r.) spółkę Tencent. Rok później firma uruchomiła internetową usługę QQ (wtedy pod nazwą OICQ), która wkrótce stała się jedną z najpopularniejszych platform komunikacyjnych w Chinach. Tencent uzyskał wsparcie dwóch zagranicznych firm typu venture capital, a w czerwcu 2004 r. firma zebrała prawie 200 milionów dolarów, wchodząc na giełdę w Hongkongu.
 
Pod kierownictwem Ma firma Tencent znacznie rozszerzyła swoją ofertę, udostępniając użytkownikom szereg usług, które firma określiła jako “usługi związane ze stylem życia online”. Oprócz komunikatorów internetowych obejmowały one witryny e-commerce, media internetowe, gry i inne interaktywne formy rozrywki, serwisy społecznościowe, reklamę internetową i przetwarzanie płatności online. Wpływ firmy na rynek chiński był ogromny. Pod koniec 2015 roku QQ miało około 850 milionów aktywnych użytkowników miesięcznie, a WeChat – mobilny komunikator internetowy, który został wprowadzony w 2011 roku – około 650 milionów użytkowników. Firma Tencent prowadziła także serwis społecznościowy Qzone, który w 2015 roku miał ponad 670 milionów aktywnych użytkowników miesięcznie, co czyni go trzecim co do wielkości serwisem społecznościowym na świecie, ustępującym miejsca jedynie Facebookowi i YouTube. Ogromny sukces firmy Tencent sprawił, że Ma, który jest powszechnie nazywany “Pony” Ma (przydomek ten jest grą słów związaną z jego nazwiskiem, które w języku chińskim oznacza “koń”), stał się jedną z najbogatszych osób w Chinach.

 

Rysunek 2 Struktura działalności spółki Tencent

Źródło: https://www.tencent.com/en-us/about.html#about-con-1

 

Powstanie WeChat

 

W 2010 r. Ma powołał dwa konkurujące ze sobą zespoły inżynierów, prosząc ich o stworzenie nowego produktu. Jeden z zespołów przedstawił aplikację do przesyłania wiadomości tekstowych i czatu grupowego – WeChat – która została uruchomiona w następnym roku. W 2022 roku aplikacja ma ponad 1,2 miliarda aktywnych użytkowników miesięcznie. Aplikacja stała się tak zwaną “super-aplikacją” ze względu na szeroki zakres usług, do których należą również płatności, wideokonferencje i gry wideo. We Chat jest największym sukcesem Tencenta. Biorąc pod uwagę fakt, że w powstawaniu aplikacji WeChat brało udział około 20 osób, stopa zwrotu z tego projektu wydaje się gigantyczna.
 
Tencent wprowadził chińskie odpowiedniki najpopularniejszych zachodnich portali, m.in. Twittera (Weibo), YouTube’a (QQLive) czy PayPala (TenPay). Zajmuje się także tworzeniem gier komputerowych – do spółki należy studio Riot (najbardziej znana gra to „League of Legends”), Epic Games, firma ma także akcje Activision-Blizzard.
 

Branża gier

 
Tencent jest największym globalnym wydawcą gier wideo. Posiada udziały w spółkach gamingowych z całego świata, w tym w najbardziej rozpoznawalnych markach. Wśród nich jest między innymi Riot Games, twórca “League of Legends”, w którym chiński gigant posiada 100% akcji. Początkowo spółka była jedynie partnerem wydawniczym Riot Games w Chinach. Sytuacja zmieniła się w 2011 roku, kiedy to Tencent został większościowym udziałowcem, płacąc za 93% udziałów kwotę 400 mln dolarów. Cztery lata później spółka przejęła pozostałe 7%, uzyskując pełną kontrolę nad Riot Games. Zakup Riot przez Tencenta był bardzo trafnym posunięciem – League of Legends jest jedną z najpopularniejszych gier na PC na świecie, Tylko w 2019 roku dochód uzyskany z gry szacowany jest na 1,4 miliarda dolarów* . League of Legends stanowi oficjalną dyscyplinę sportu elektronicznego. Ogromnym zainteresowaniem cieszą się turnieje League of Legends, które rozgrywane są przy wielomilionowej widowni. Mistrzostwa Świata Sezonu 3 rozgrywane w 2013 roku były najpopularniejszym e-sportowym wydarzeniem w historii. Ponad 32 miliony ludzi obejrzało mecz finałowy. Z kolei wcześniejszą edycję turnieju obejrzało 8,2 mln fanów.

 

W 2012 roku Tencent zainwestował 330 mln dolarów w spółkę Epic Games, obejmując 40% udziałów. Wydarzenie to zapoczątkowało jedną z najistotniejszych zmian w branży gier na PC ostatniej dekady – erę gier free-to-play jako usługi. Spółka jest także twórcą gry Fortnite Save The World, którą rozwija we współpracy ze studiem People Can Fly. Gra okazała się (szczególnie po wprowadzeniu przez Epic Games darmowego trybu battle royale) sporym sukcesem, zarabiając w 2018 i 2019 roku ponad 9 mld dolarów. W wyniku inwestycji w spółkę Bluehole Tencent ma również udziały w PUBG, drugiej (zaraz po Fortnite) dominującej grze battle royale. Posiada też prawa do wydawania obu gier w Chinach. Inwestycja Tencent w Bluehole rozpoczęła się w 2017 roku, kiedy to Tencent nabył 1,5% udziałów w spółce, a następnie zwiększył je do około 11%.
 
Ponadto koncern posiada pakiety mniejszościowe m.in. w Ubisoft (5%), czy Activision Blizzard (5%). Tencent posiada wszystkie udziały w brytyjskim deweloperze gier, spółce Sumo Group. Sumo tworzy gry dla innych wydawców, w tym dla usługi Arcade firmy Apple. Wśród innych klientów i partnerów są m.in. Xbox Game Studios, Electronic Arts, Activision Blizzard i Ubisoft Entertainment.
 
W ostatnim roku chiński rząd nałożył szereg ograniczeń na sektor gamingowy. Zanim gra zostanie dopuszczona do sprzedaży czy uzyska zezwolenie na transmisję w sieci, musi przejść skomplikowany proces licencjonowania. Rozpowszechnianie nieautoryzowanych gier bez zezwolenia jest surowo karane. Gry wideo postrzegane są jako “elektroniczny narkotyk” i “duchowe opium”, zwłaszcza gry strzelanki, które według rządu chińskiego promują przemoc. Aby chronić umysły młodych ludzi wprowadzane zostały m.in. limity trzech godzin grania tygodniowo dla osób niepełnoletnich. Dzieci i młodzież odpowiadały jednak tylko za niewielki udział przychodów chińskich spółek gamingowych, w tym Tencenta. Istnieją również doniesienia o zamrożeniu rynku gier w Chinach poprzez okresowe wstrzymywanie wydawania licencji na nowe gry. W wyniku tych działań chińskiego rządu około 14 000 spółek powiązanych z branżą gamingową zostało zmuszone do zawieszenia działalności.
 
W obliczu ograniczeń napotykanych na chińskim rynku Tencent rozszerza swoją działalność poza granicami. Przejmuje spółki i utalentowanych twórców, stając się międzynarodowym imperium.
 

Inwestycje w Polsce

Tencent jest aktywny również na polskim rynku. W sierpniu 2021 roku ogłoszono zamiar przejęcia należącej do Rosjan polskiej spółki 1C Entertainment. W październiku 2021 roku Tencent zakupił 22% akcji notowanego na New Connect studia Bloober Team za 77,6 mln zł. Zainwestował również w krakowskie studio The Parasight. W styczniu bieżącego roku chiński gigant stał się udziałowcem warszawskiego studia Exit Plan Games. Tencent wziął udział w trzeciej rundzie finansowania, w której uczestniczyli również dotychczasowi inwestorzy: SISU Game Ventures, Smok VC, One Two Play i notowany na GPW fundusz Venture Inc. Inwestorzy wyłożyli łącznie 2,21 mln USD za 23 nowe udziały z czego 18 objął Tencent. Po podwyższeniu kapitału udział chińskiej spółki w akcjonariacie Exit Plan wynosi nieco ponad 10%. Transakcja implikuje wycenę całej spółki na około 60 mln zł. Pieniądze pozyskane w ostatniej rundzie finansowania pomogą w ukończeniu gry „Bang on Balls: Chronicles” oraz rozpoczęcie prac nad nowym tytułem.
 
Emisje obligacji

 
Spółka finansuje swoje inwestycje m.in. długiem. W maju 2020 roku wyemitowano czterdziestoletnie obligacje o wartości 6 mld USD. W kwietniu 2021 roku sprzedano cztery transze obligacji: 10-letnie za 500 mln USD, 20-letnie za 900 mln USD, 30-letnie o wartości 1,75 mld USD oraz najdłuższe papiery, o czterdziestoletnim terminie zapadalności o wartości 1 mld USD.
 
Na poniższym wykresie przedstawiono strukturę przychodów spółki Tencent.
 

Wykres 1. Struktura przychodów spółki Tencent (mln RMB

Źródło: Raport roczny Tencent za 2021 r.

 

Dominującym źródłem przychodów spółki jest gaming – stanowi on 52% przychodów. Przychody z sektora Fintech and Business Services to 31%, Online Advertising – 16%. Pozostałe przychody stanowią 1%. Przychody spółki wzrosły we wszystkich segmentach.

 
Na poniższym wykresie przedstawiono przychody i zyski spółki Tencent.
 

Wykres 2. Wyniki finansowe spółki Tencent w latach 2020 i 2021 (mln RMB)

Źródło: Raport roczny Tencent za 2021 r.

 

W 2021 roku Tencent odnotował wzrost przychodów o 16%, zysk operacyjny wzrósł o 47%, a zysk netto o 41%. Dynamiczny rozwój spółki może jednak spowolnić ze względu na ograniczenia nakładane przez chińskie władze. W warunkach spowolnienia gospodarczego lub recesji konsumenci mogą ograniczyć wydatki na rozrywkę, co przełożyłoby się na wyniki spółki.

 
Podsumowanie
 
Ma jest znany z tego, że nie pojawia się często w mediach. Koledzy z klasy opisywali go jako “nieśmiałego” i “kujona”, gdy dorastał. Jego idolem jest nieżyjący już Steve Jobs, współzałożyciel firmy Apple. Kiedy Ma był młody, chciał zostać astronomem. Choć ostatecznie zdecydował się zostać inżynierem komputerowym, jego zainteresowanie badaniem kosmosu nie wygasło. W 2016 r. firma Tencent zainwestowała w trzy start-upy Moon Express, Satellogic i Planetary Resources, które zajmują się eksploracją kosmosu.
 
Majątek Pony Ma szacowany jest na około 37,3 miliarda dolarów. Posiada on 9,7% akcji Tencent. Ma jest również wieloletnim delegatem do Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych (National People’s Congress – NPC).
 
Uważa, że aby być prekursorem, trzeba posiadać niezwykłą mądrość. Wiele przedsięwzięć zrealizowanych przez spółkę Tencent stanowi kopię zachodnich rozwiązań zastosowaną na chińskim rynku. Niejednokrotnie było to zarzutem podnoszonym przez konkurencję. Pony Ma Powiedział: “W Ameryce, kiedy wprowadzasz pomysł na rynek, masz zazwyczaj kilka miesięcy, zanim pojawi się konkurencja, co pozwala Ci zdobyć znaczny udział w rynku. W Chinach w ciągu pierwszych godzin po wejściu na rynek mogą pojawić się setki konkurentów. Pomysły nie są w Chinach ważne – ważne jest ich wykonanie”. W miarę jak firma realizowała swoje ambicje szybkiego wzrostu, Ma obawiał się, że straci swoją zwinność i stanie się zbyt złożonym, kłopotliwym gigantem. W miarę jak organizacje stają się coraz większe, często stają się zamknięte w sobie i biurokratyczne. Wkrada się nieefektywność i inercja. Pracownicy stają się niezaangażowani. Dlatego Ma stworzył “Siedem zasad” – zwinność, otwartość, pierwszeństwo użytkownika, szybkość, odporność, ewolucja i innowacyjność – aby kierować tworzeniem produktów. Jak dotychczas Tencent konsekwentnie realizuje swoje globalne ambicje i przyszłość pokaże, co jeszcze spółka jest w stanie osiągnąć.

 

Opracowanie

Piotr Krasuski

Manager Inwestycyjny

Prosper Capital Dom Maklerski S.A.

 

Zobacz podobne: